5 Dobi shëndetësore mahnitëse të erëzave

Erëzat nuk janë thjesht diçka që i shtohen ushqimeve pa shije për të bërë më të pëlqyeshme. E vërtetë është se me erëza mund t’i shtosh shije ushqimeve pa i shtuar yndyrë, sheqer apo krip. Por nëse flasim për përmirësim të shëndetit sigurisht se erëzat nuk janë gjëja e parë që ju bie në mend, apo jo? Epo ja që ndoshta do të befasoheni nga këto 5 dobi shëndetësore të erëzave. Shumica e erëzave janë tejet të lira për ti blerë dhe të gatshme për tu spërkatur në ushqimin tuaj.

1. Përforcues i Antioksiduesve

Antioksiduesit janë substanca që mbrojnë qelizat nga radikalët e lirë e që më së shumti gjenden në fruta dhe perime. Radikalët e lirë janë molekula që prodhohen gjatë procesit metabolik të trupit tuaj. Radikalët e lirë dëmtojnë membranën e qelizave dhe nxisin qelizave kancerogjene. Antioksiduesit thjesht anulojnë efektin e radikalëve të lirë dhe eliminojnë kërcënimin.[wp-like-locker]
Kanella është përplot antioksidues. Vetëm një lugë çaji ka sasi të njejt sa një gjysmë filxhani me boronica. Origano nga të gjitha barishtet ka dendësinë më të lartë të antioksiduesve.

2. Luftues Kanceri

Disa barëra dhe erëza si shafrani indian, janë luftues kanceri. Një substancë e quajtur polifenol kurkumin ka treguar se është në gjendje të ngadalësoj apo krejtësisht ndaloj zhvillimin e qelizave që shkaktojnë kancerin e melanomës. Mund të parandaloj edhe kancer tjerë si kanceri i gjirit, prostatës dhe leukemisë. Shafrani është një erëz Indiane që shumë shkon me oriz.
Disa barëra dhe erëza tjera luftuese të kancerit janë rozmarinë dhe piperi kuq. Piperi kuq ka një substancë që quhet kapsaicin që është anti-inflamator dhe gjithashtu ka efekte antioksiduese. Kjo substancë gjithashtu gjendet edhe në speca djegës dhe spec i kuq.

3. Agjent Anti-inflamator

Inflamacioni është i njohur të jetë si paraprijës i shumë sëmundjeve kronike duke përfshij këtu edhe sëmundjen e zemres, alergjitë dhe sëmundje tjera. Hudhra, selino (purri), arrëmyshku dhe xhenxhefili janë disa prej erëzave që ndihmojnë në shërim të inflamacionit në trup.

4. Shtypja e Ulet e Gjakut Dhe Rreziku i Semundjes Se Zemres

Një erz e quajtur kardamom është parë se ulë shtypjen e gjakut dhe rrit nivelet antioksiduese. Është lëvizje e mençur nëse zëvendëson kripën e kuzhinës me erëza për ti dhënë shije ushqimit. Në këtë mënyrë ju do të ulëni konsumin e sodiumit (kripës) dhe dukshëm zvogëloni rrezikun ndaj semundjes së zemrës dhe shtypjes se larte te gjakut.

5. Kontrollo Kilogramët

Hulumtimet sugjerojnë se disa erëza si ato nga speca djegës përforcojnë metabolizmin dhe promovojnë ndjesinë e ngopjes (ndjehesh i ngopur). Kjo do të thotë se do të djegësh më shumë kalori dhe njëkohësisht do hash më pak. Një përzierje e quajtur dihidrokapsiat që gjendet në speca djegës nxit djegien e dhjamit për ta kthyer në energji nëse hahet disa herë në ditë.
Shpresoj se këto 5 dobi shendetesore te erezave ju kanë binidur që të eksperimentoni me to në ushqimet që përgatisni. Ushqimi juaj sigurisht se do të ketë shije shumë më të mirë se sa do kishte me krip apo sheqer dhe sose të stërmbushur me kalori.

Lexo më shumë

Te mirat shendetesore te rrushit

Rrushi së pari është kultivuar në Evropë 6000 vite më parë. Kemi më shumë se 50 lloje të rrushit që kultivohet për tavolina kurse më shumë se 60 lloje që kultivohen për prodhimin e verës.  Siç e dimë dhe kemi lexuar më parë rrushi është burim i shumë materieve ushqyese. Por kjo nuk është e gjitha sepse materie ushqyese të rëndësishme gjithashtu gjenden në fara të rrushit (substancat tanike, lecithin, flobafene dhe vaji yndyror), lëvorja (lekure) e rrushit përmbanë substanca tanike dhe vajra, e gjithashtu edhe fletët e rrushit përmbajnë të mira si sheqer, karotene, substanca tanike, potas, sodium, silikon dhe hekur.
Rrushi është një burim i mirë i flavonoidit e cila i jep edhe ngjyrën e purpurt lëngut të rrushit, rrushit dhe verës së kuqe, sa më e fortë kjo ngjyrë aq më superiore është përbërja me flavonoid.

100 gram rrush përmban:

• sheqer: 15g;
• proteina: 21g;
• yndyrë: 21g;
• kalori: 60;
• karbohidrate: 15g;

Të mirat Shëndetësore Të Rrushit

MPLAKJA: Edhe pse është përmendur edhe në tjerë artikujt që reservatrol ka shumë dobi shëndetësore kjo listë e të mirave shëndetësore nuk është mbushur akoma. Reservatrol është një antioksidant i zakonshëm që ndihmon në zvogëlimin e sëmundjes së zemrës, të kancerit dhe sëmundjeve si ajo e Alzheimerit.
SEMUNDJA E ZEMRES: Disa studime janë bërë duke i kushtuar vëmendje kontaktit të rrushit në ngadalësimin apo parandalimin e sëmundjes së zemrës. Rreth 20 vite më herët shkencëtarët kanë vënë në pah se Francezët kishin më pak probleme të lidhura me zemrën se sa njerëzit nga vendet tjera të botës. Kjo është quajtur Paradoksi Francez. Sqarimi kryesor ndaj keti paradoksi ishte se Francezët pinin lavando të kuqe bashkë me ushqime.
KANCERI: Rrushi duket të jetë frutë shumë i mirë i shkatërrimit të kancerit. Rrushi përmban sasi të latë të acidit kafein, një material shumë i dëmshëm dhe armiqësorë ndaj kancerit.
VIRUSET: Në një studim të kryer në Erciyes University në Turqi, shkencëtarët kanë treguar se rrushi ka arritje shumë efikase kundër mikrobeve. Studimi tregon se kjo arritje e rrushit ka të bëj me bakteriet si i njohuri E. coli dhe Stop.

• Planifikues i mirë i trupit dhe gjakut, e gjithashtu është furnizues i shpejtë i energjisë
• Lëngu i rrushit pa vështirësi asimilohet dhe për këtë quhet “nektar i zotëve”. Preferohet për kapsllëk, lëkurë, çrregullime të mëlçisë, reumatizëm, e shumë të tjera.
• Ky frutë alkalinë, që gjithashtu quhet “mbretëresha e frutave”, ndihmon thellësisht në zvogëlimin e acidit urik dhe ndihmon në largimin e acidit nga sistemi kështu duke i ndihmuar shumë veshkat.
• Studimet kanë zbuluar se lëngu i rrushit, vera e kuqe dhe rrushi i tharë kanë treguar veprim të fuqishëm antiviral kundër virusit simpleks herpes dhe polio-virusit.
• Ndihmon në zvogëlimin e krijimit të pllakave të gjakut dhe mpiksjes së dëmshme të gjakut.

Lexo më shumë

Kafeja te mirat dhe te kqijat e pirjes se kafes

Ohh kafe, aroma e saj, shija. E ben mëngjesin shume me te mire! Por ai filxhan kafeje qe pime apo na ben mire apo keq? Mjaft hulumtime jane kryer rreth efekteve negative dhe pozitive te pirjes se kafes. Me poshtë i keni te gjitha e ju peshoni vet.
Te mirat:

1. Antioksiduesit. Kafeja eshte e mbushur me antioksidues sikur acidi klorogjenik dhe melanoidini. Antioksiduesit ndihmojnë ne pengimin e oksidimit, proces qe shkakton demtimin e qelizave dhe kontribuon ne plakje. Melanoidinet nga kafeja e pjekur kane efektet antioksidues varesisht nga menyra se si eshte trajtuar kafeja.
2. Semundja e Parkinsonit. Konsumimi i rregullt i kafes zvogëlon rrezikun e semundjes se parkinsonit. Nje numer studimesh kane traguar se njerezit qe pine kafe rregullisht jane shume me me pak gjasa te zhvillojne semundjen e parkinsonit.
3. Diabeti. Konsumimi i kafes eshte potencialisht proaktive kunder zhvillimit te diabetit tip 2. Nje studim prospektive kohorte si pjes e US Nurses Health Study ka zbuluar se konsumimi i matur si i kafenes te dekafenizuar dhe asaj te kafenizuar mund te zvoglojne rrezikun e diabetit tip 2 tek grate ne moshe te re dhe ato ne moshe mesatare.
4. Ceroza Melçis. Pirja e kafes mund te mbroj nga ceroza Melcis, veqanarisht ndaj cerozes alkoolike.
5. Gure ne Fshikezen e Temthit. Ekzistojnë disa deshmi se pirja e kafes mund te jet mbrojtese ndaj formimit te gureve ne fshikes si tek grate ashtu edhe te burrat.
6. Guret ne Veshke. Konsumimi i kafes ule rrezikun e formimit te gureve ne veshke. Kafeja rrit vellimin e urines keshtu duke parandaluar kristalizimin e kalciumit te acidit oksalik, komponenti kryesor me i zakonshem i gureve ne veshke.
7. Permiresim Te Performances Mendore. Kafeina ne kafe eshte nje stimulant mire i njohur. Kafeja rrit vigjilencen, vemendjen dhe zgjuarsine. Nje filgjan kafe gjithashtu mund te rrite edhe procesimin e informatave.
8. Semundja Alzhemerit. Konsumimi i rregullt i kafes duket te mbroj njerezit kunder semundjes se Alzhemerit. Nje studim i fundit ne minje tregoj qe kafeneja ekuivalent i pes filgjaneve ne dite ka zvogluar ndertimin e pllakezave destruktive ne tru.
9. Astma. Kafeina ne kafe eshte e lidhur me teofilline, nje medikament i vjeter i asmes. Kafeine mund te hape rruget e ajerit dhe permiresoj simtpomet e astmes.

1. Semundjen E Zemres. Lidhja mes konsumit te kafes dhe rrezikut per semundje kardiovaskulare eshte egzaminuar ne shume studime por rezultatet mbesin kunderthenese. Shumica e studimeve prospektive kohort nuk kan zbuluar qe konsumi i kafes te jet i lidhur me rritje te rendesishme te rrezikut te semundjes kardiovaskulare.Ne njeren ane perzirjet organike te natryshme qe ndodhnen ne kafen e pa filtruar si kafestol dhe kahveol te dyja duken te rrizin rrezikun per semundjen koronare te zemres. Disa studime kane konfirmuar efektin e saj te rritjes se kolesterolit. Konsumimi i kafes eshte gjithashtu i lidur me nje rritje te plazmave homocistine, njeri nder faktore rreziku i semundjes koronare te zemres.Ne anen tjeter nje rrezik i vogel i semundjes se zemres ne mesin e atyre qe pine kafe ne mase mesatare ndoshta eshte pershkak te antioksiduesve qe gjinden ne kafe. Perveq kesaj te fundit qe u tha, kafeina mund te rrit rrezikun e sulmit ne zemer, veqanarisht tek ata njerez qe bartin variantin e gjenit te “ngadalshem” per enzime qe metabolizon kafeinen.
2. Kolesteroli. Konsumimi i tepert i kafes te vluar ngrit nivelet kolesterolin LDL (kolesterolin e keq). Kafeja e pafiltruar permban dy perzirje kafestol dhe kahveol qe rrisin kolesterolin. 
3. Enet e Gjakut. Kafeja ndikon negativisht tek toni dhe funksioni i eneve te gjakut (ngrit ngurtesin arteriale dhe refleksionet).
4. Pengesa Te Ritmit Te Zemres. Kafeja mund te shkaktoj te rrahura te shpejta jo te rregullta (aritmi kardiake).
5. Shtypja e Gjakut. Edhe pse konsumimi i kafes nuk eshte faktor i rendesishem i hipertensionit, prap prodhon efekte jo te favorshme ne shtypjen e gjakut dhe njerezit e prirur ndaj hipertensionit mund te jen me te cenuar. Nje studim i fundit Italian ka zbuluar se pirja kafes mund te rrit pak rrezikun e zhvillimit te hipertensionit te persona me shtypje te ngritur te gjakut.
6. Osteoporosis. Pirja kafes mund te nxit nxjerrje ekstra urinare te kalciumit. Konsumimi i tepert i kafes (4 filgjane = 600ml apo me shume) mundet ne menyre modeste te ngrit rrezikin per Osteoporosis, veqanarisht tek grate qe marrin sasi te vogla kalcumi.
7. Urthe (Thartire Stomaku). Nje filgjane kafe mund te nxit thartiren.
8. Gjumi. Shumica prej nesh jemi te vetedishem per efektet stimuluese te kafeines. Sasi te medha te kafeines te pira bara se te shkoni ne shtrate mund te shkaktojne parehati dhe veshtirsi ne fjetje, tendence qe te zgjoheni me shpejte nga zhurma te vogla dhe zvoglim te kualitetit te gjumit ne pergjithesi. Sidoqoft, disa njerez mund te pine kafe dhe bin ne gjume pa problem dhe une jame njeri prej tyre me gjite baben tem!
9. Dehidrim. Kafeina ne kafe eshte diuretik i mesem dhe mund te ngris jashtqitjen urinare. Ky efekt leht mund te neutralizohet me pirjen e nje gote uje ekstra bashk me kafe.
10. Varesi. Kafeina eshte drog, nje stimulant i sistemit nervore qendrore, dhe prodhon varesin. Terheqja nga kefina eshte nje sindrom real. Ju ndoshta mund te perjetoni disa dite me kokedhembje dhe irritim nese vendosni te leni pirjen e kafes. Por per te thyer ket ves eshte relativisht leht dhe shumica e njerezve nuk jan te fiksuar pas kafes.

E cila eshte rruga me a mire? Prap parimi i vjeter “gjithçka mesatarisht” qendron po aq i vertet edhe per kafen. Kafeja nuk eshte e keqe vetem nese e teproni. Kafeja i ka te keqiat e saja por prap ofron pika te mira qe e ben te dobishme per te pire. Per ata qe pine kafe ne mase mestare (3 deri 4 filgjane kafe ne dite, qe ofrojne 300-400mg ta kafeines ne dite) ka pak deshmi te rreziqeve shendetsore dhe pak deshmi tejra te te mirave shendetsore te pirjes se kafes.

Lexo më shumë